عصر امروز عصر دیتاست. البته اگر که بتوانید به درستی آنها را تجزیه و تحلیل کنید. برای تجزیه و تحلیل مناسب دادهها هم باید بتوانید قبل از هر کاری آنها را در یک فضای ایمن و مطمئن ذخیره کنید. درست همینجا مفهوم استوریج و کاربرد آن وارد میدان میشود. در این مطلب ما قصد داریم که بیشتر در مورد اینکه استوریج چیست؟ چه مدلهایی دارد؟ اهمیت استفاده از آن، مزایا و … صحبت کنیم. اگر که شما هم در مورد این موضوع کنجکاو هستید حتما در ادامه همراه ما باشید.
سوال اصلی، استوریج چیست؟!
اجازه دهید قبل از هر چیزی به اصلیترین سوال یعنی استوریج چیست پاسخ دهیم.
به طور کلی میتوان گفت که استوریج – Storage فضای ذخیرهسازی اطلاعات است. این فرآیند ذخیرهسازی مجموعهای از روشهای ذخیرهسازی دادهها و تکنولوژیهای ذخیرهسازی هستند که دادهها را بر روی فضاهای نوری، سیلیکونی و الکترومغناطیسی ذخیره میکنند. از طرفی این فضای ذخیرهسازی به عنوان یکی از فاکتورها و مولفههای اصلی دستگاهها شناخته میشود. به این خاطر که کاربران برای حفظ و نگهداری اطلاعات شخصی و تجاری خود به آن اعتماد کردهاند – در ادامه بیشتر در مورد اهمیت استوریج صحبت میکنیم.
این فضاهای ذخیرهسازی برای شرح دادن دستگاهها و دادههای متصل به کامیپوتر استفاده میشوند و شامل هارد دیسکها، فلشها، سیستمهای Tape یا همان نواری و انواع دیگر رسانهها میباشند.
در این مطلب روی صحبت ما بیشتر بر روی فضاهای ذخیرهسازی تحت شبکه و سرور است. در این مورد استوریجها به دو دسته کلی تقسیم میشوند: ۱. فضاهای داخلی ۲. فضاهای خارجی.
فضاهای داخلی استوریجهایی هستند که درون سرور(Server Case) قرار میگیرند. از این موارد میتوانیم به هارد دیسکها و کنترلرهای هارد اشاره کنیم. اما فضاهای خارجی، استوریجهای اضافی و جانبی هستند که به عنوان فضای مکمل به سرور/شبکه وصل میشوند. (Tape و هارد دیسکها از این نمونهها هستند)
با انواع مختلف تجهیزات ذخیرهسازی تحت شبکه/سرور آشنا شوید
تجهیزات ذخیرهسازی تحت شبکه و سرور چند مدل رایج دارد که این مدلها شامل DAS، NAS، SAN و Tape میشود. اجازه دهید هر کدام از این موارد را به صورت جداگانه بررسی کنیم.
فضای ذخیرهسازی DAS
DAS مخفف عبارت Direct-Attached Storage میباشد. این مفهوم به یک فضای ذخیرهسازی دیجیتال گفته میشود که به صورت مستقیم به سرور یا ایستگاه کاری متصل میشود – بدون اینکه شبکهای این میان واسط باشد. این یعنی مدیریت و کنترل سخت افزاری این فضای ذخیرهسازی بر عهده سرور است. این هم به یاد داشته باشید که یک سیستم DAS رایج از دستگاه ذخیرهسازی داده ساخته شده است – به عنوان مثال فضایی که متشکل از چندین هارد دیسک سخت است.
این استوریج به صورت مستقیم و از طریق یک آداپتور bus به کامپیوتر متصل میشود. این آداپتور در گذشته SCSI بود. اما امروزه از نمونههایی مثل SAS، کانال فیبر نوری و eSATA استفاده میشود.
سوالی که ممکن است در حال حاضر ذهن شما را درگیر کند این است که چه زمانی باید به سراغ این مدل فضای ذخیرهسازی بروید؟ در حالی که نمونههای دیگری هم در دسترس هستند…
خب، هر زمان که میزان دادههای موجود بیشتر از اینکه بر روی هارد باشند بر روی سرور قرار بگیرند میتوانید از DAS استفاده کنید. همان طور که کمی بالاتر هم گفتیم اینجا دیسکهای سخت به صورت انکلوژر در کیس سرور قرار میگیرند و میتوانید به راحتی دیتای مورد نظرتان را ذخیره کنید.
اینجا به مفهومی به اسم انکلوژر اشاره کردیم. اجازه دهید کمی بیشتر به جزئیات آن بپردازیم و ببینیم که enclosure دقیقا چیست؟ انکلوژر فضایی کیس مانند است که تمامی درایورهای سخت را در خودش جا میدهد. این موضوع باعث میشود که چندین دستگاه به طور همزمان بتوانند از هاردهای موجود استفاده کنند. از رایجترین نمونههای موجود انکلوژر میتوانیم به دیسکهای سخت مغناطیسی، USBها، FireWireها و دیسکهای نوری اشاره کنیم.
مزایای استفاده از DAS استوریج چیست؟
از مزایای این فضای ذخیرهسازی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سادگی در نصب و پیکربندی نسبت به مدلهای دیگر – نگهداری سادهتری هم نسبت به مدلهای دیگر دارند.
- این استوریجها میزان هزینهها را کاهش میدهند – Affordable هستند و تمامی کسب و کارها با هر مقدار بودجهای میتوانند از آن استفاده کنند.
- فضای DAS سیستمی کاملا مقیاسپذیر است و با رشد کسب و کارتان به راحتی سازگار میشود.
- DASها کاملا انعطافپذیر هستند و میتوانید در یک انکلوژر کیس از مدلهای مختلف استوریجها در کنار هم استفاده کنید.
- امنیت اطلاعات ذخیره شده در این فضا کاملا تضمین شده است و از طرفی میزان خطاها تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
- هیچ نیازی به پیکربندیهای پیچیده شبکهای ندارد – زیرا خبری از شبکه نیست.
البته که این سیستم هم درست شبیه به بسیاری از سیستمها نقاط ضعفی هم دارند. از معیاب DAS میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- برای ارتباطات به سخت افزار ویژهای نیاز دارند.
- از نظر فاصله ارتباطی محدودیت دارند – به این خاطر که با کابل به شبکه/سرور متصل میشوند.
- دادهها در دسترس گروههای مختلف کاربری نیستند.
فضای ذخیرهسازی NAS
NAS کوتاه شده عبارت Network Attached Storage است. در این فضای ذخیرهسازی دیسک های سخت بر روی سرور قرار میگیرند – به این فضا NAS storage گفته میشود. برای استفاده از این فضاها از طریق پروتکل TCP/IP به شبکه متصل میشوید و هارد دیسکها را برای دیوایسهای دیگر هم در دسترس قرار میدهید. به طور کلی میتوان گفت که این مدل استوریج فضایی متمرکز و در دسترس را برای تمامی دستگاههای تحت شبکه فراهم میکند. بد نیست بدانید که NAS به عنوان یکی از پرکاربردترین استوریجها نیز شناخته میشود.
از این سیستم ذخیرهسازی عموما برای کسب و کارهای سازمانی و کوچک استفاده میشود – به این خاطر که علاوه بر هزینه پایین، مقیاسپذیری و اثر گذاری بسیار بالایی دارد. استفاده از این فضای ذخیرهسازی باعث میشود که دادهها همیشه در دسترس باشند. در نتیجه متخصصین بتوانند هر زمان که نیاز است به سراغ آنها بروند.
مزایای فضای ذخیرهسازی NAS
از مزیتهای بارز این استوریج میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
مقیاس پذیری بالای NAS – این مدل فضای ذخیرهسازی دارای مقیاس پذیری بسیار بالایی است – تا جایی که گسترش آن به آسانی اضافه کردن هارد دیسک های مجزا است. این یعنی برای توسعه فضای ذخیرهسازی نیازی نیست که سرورهای موجود را بروز یا جابجا کنید. همچنین فضاهای جدید هم بدون اینکه شبکه خاموش و مجددا راه اندازی شود در دسترس قرار میگیرند.
عملکرد و کارآیی بالا – مدل دسترسی در این فضا به صورت file level access است. همین موضوع باعث میشود که مسئولیت سرویسدهی پروندهها از روی دوش دیگر دستگاههای شبکه برداشته شود. البته از آن جایی هم که NAS برای اهداف ویژهای مورد استفاده قرار میگیرد کاربران میتوانند بهترین عملکرد آن را تجربه کنند.
راه اندازی آسان – NAS استوریجها علاوه بر اینکه معماری سادهای دارند بلکه دارای اسکریپتهای سادهای هم هستند. این فضاها از سیستم عامل مخصوص خود به نام Storage Server استفاده میکنند و همین موضوع باعث میشود که راه اندازی و پیکربندی آنها سریعتر انجام شود.
دسترس پذیری – این مدل نه تنها از برنامههای متنوعی پشتیبانی میکند بلکه برای تمامی دستگاههای موجود در شبکه به راحتی در دسترس است.
تحمل خطا – NASها میتوانند برای سازگاری با یکپارچگی اطلاعات، آرایههای اضافی و دیسکهای مستقل از دیسکهای تکراری هم پشتیبانی کنند. همین موضوع میزان خطا و شکافهای امنیتی را به حداقل میرساند.
علاوه بر این موارد بد نیست بدانید که NASها هزینه کمی به همراه دارند و گاها برای راه اندازی آنها به متخصصین هم نیازی نیست – زیرا فرآیندهای IT بسیار ساده و پیش پا افتاده هستند. همچنین پشتیبانگیری ساده و سریع باعث میشود که ایمنی دادهها کاملا تضمین شوند. جدای از این میتواند تا حد زیادی در زمینه فضاهای مصرفی و اشغال شده صرفه جویی کند – برخلاف تکنولوژی SAN.
فضای ذخیرهسازی SAN
SAN مخفف عبارت Storage Are Network است. در واقع SANها شبکهای بخصوص و با سرعت بالا هستند که دسترسی block level را به فضای ذخیرهسازی فراهم میکنند. این فضا ترکیبی از هاستها، سوئیچها، المانهای ذخیرهسازی و دستگاههایی است که به وسیله تکنولوژی و پروتکلهای مختلف به هم متصل شدهاند. همچنین جالب است بدانید که دسترسی block level باعث میشود تا مستقیم به بلوکهای دیسک سخت دسترسی داشته باشید – همین عدم وجود واسطه در این میان باعث میشود این روش سرعت بالاتری داشته باشد. برخلاف NAS، SANها سیستم ذخیرهسازی شبکه است که همین باعث میشود برای حفط عملکرد خودش به تکنولوژیهای پیچیده نیاز داشته باشد. از اجزای این فضا میتوانیم به نودهای کنترلر، قفسههای دیسک، دستگاههای gateway و … اشاره کنیم. همچنین SCSI، iSCSI و کانال فیبر نوری از پروتکلهایی هستند که این فضای ذخیرهسازی از آنها استفاده میکند.
مزایای فضای ذخیرهسازی SAN
یکی از مزیتهای مهم فضای ذخیرهسازی SAN میزان انعطافپذیری و مقیاسپذیری آنهاست. به طوری که هیچ کدام از مدلهای دیگر به پای SANها نمیرسند! البته از آن جایی که دستگاههای متصل به شبکه نیازی به ذخیرهسازی لوکال ندارند باعث میشود که مقیاس پذیری SANها بیشتر باشد. بد نیست بدانید که اگر به هر دلیلی قرار باشد فضاهای SAN به جای دیگری منتقل شوند دادهها به سرعت تکثیر میشوند – همین موضوع منجر میشود فرآیند ریکاوری سرعت بیشتری داشته باشد. از دیگر مزایای این مدل فضای استوریج میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- نقشی حیاتی در فرآیندهای مدیریتی BCM یک کسب و کار.
- بدون وقفه همیشه در حالت uptime قرار دارند – زیرا برای توسعه به خاموش کردن سیستم نیازی نیست.
- تضمین حفاظت از دادههای شخصی و تجاری.
- سازگاری با تکنولوژیهای جدید و در دسترس بودن دائمی.
یکی از نقاط ضعف این استوریجها هزینههای هنگفتی است که به همراه دارند. همان طور که خودتان هم میدانید برای دسترسی به آپشنهای بهتر و بیشتر باید بودجه بالاتری در نظر بگیرید. همین باعث شده که این مدل نسبت به بقیه نمونهها هزینه بیشتری به همراه داشته باشد.
همان طور که گفتیم در این استوریج اطلاعات در بلوکها قرار گرفتهاند – این یعنی دسترسی file to file به دادهها ممکن نیست – این ممکن است برای برخی کاربران محدودیتهایی داشته باشد.
فضای ذخیرهسازی Tape
استوریجهای Tape نسبت به فضاهای ذخیرهسازی دیگری که معرفی کردهایم قدیمیتر هستند. در این سیستم از نوارهای مغناطیسی برای ذخیره کردن و ثبت دادهها استفاده میشود. همان طور که بارها هم اشاره کردیم حجم دادههایی که هر روز تولید میشوند بسیار زیاد هستند. از طرفی اگر کسب و کاری قصد داشته باشد که این دادههای حجیم را ذخیره کند میتواند به سراغ tapeها برود. Tapeها نه تنها برای پشتیبانگیری از دادهها بلکه برای نگهداری طولانی مدت دیتا هم مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای Tape
با اینکه ممکن است این روزها Tapeها محبوبیت چندانی نداشته باشند اما باز هم به عنوان فضایی آرشیو و همیشگی بهترین انتخاب برای نگهداری دادههای کمتر استفاده شده هستند. همین موضوع نشان میدهد که دادهها بدون اشکال و درزهای امنیتی به راحتی در این فضا نگهداری میشوند. جدای از امنیت، فاکتورهای دیگری که باعث برتری Tapeها نسبت به دیگر فضاهای ذخیرهسازی میشوند هزینه و سادگی استفاده از آن است. حتی اگر که شرکتی حجم دادههای زیادی داشته باشد اما بودجه کافی برای خرید فضای ذخیرهسازی نداشته باشد میتواند با خیال راحت و یک بودجه متوسط به سراغ Tapeها برود. باز هم تاکید میکنیم که tapeها گزینه مناسبی برای ذخیره کردن حجم زیاد دادهها هستند. همچنین این سیستم کاملا آفلاین است و نیازی به وجود اینترنت ندارد. همین باعث میشود که از خطرهای دنیای آنلاین هم در امان بماند.
از دیگر مزیتهای فضاهای ذخیرهسازی tape میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- طول عمر بالا
- قابل اطمینان
- ظرفیت بسیار بالا
- مناسب برای بکاپگیری
بررسی تفاوتهای NAS، DAS و SAN
بین فضاهایی که تا اینجا معرفی کردیم دیدیم که تنها فضای Tape مغناطیسی بود و بقیه موارد یعنی NAS، DAS و SAN همگی دیجیتالی بودند. اما در این بخش روی صحبت ما بر روی تفاوت DAN، NAS و SAN است. در ادامه به چند مورد از تفاوتهای اصلی این ۳ مدل اشاره میکنیم:
- تفاوت اصلی که DAS و NAS با هم دارند این است که DAS به طور مستقیم به سرور متصل میشوند، بدون اینکه به واسطی شبکهای نیاز داشته باشد.
- یکی دیگر از تفاوتهای DAS و NAS در این است که DAS برخلاف NAS تنها به طور مستقیم از طریق ماشین میزبان قابل دسترسی است.
- در این میان SAN و DAS از نظر ویژگی بیشتر بهم نزدیک هستند. با این حال تفاوت اصلی این دو در سرعت پردازش دادههاست. به طوری که در SAN این فرآیند سریعتر انجام میشود.
- دسترسی به دادهها در SAN بر اساس block Level است – در حالی که در NAS بر اساس file level access میباشد.
- برخلاف NASها در فضای ذخیرهسازی DAS خبری از اشتراک گذاری دیتا نیست.
- بر روی فضای NAS میتوانید به راحتی قابلیتها و آپشنهای پیشرفتهای مثل Thin Provisioning را داشته باشید، در حالی که DAS نمیتواند از این قابلیتها پشتیبانی کند.
- و …
نمونههای دیگر استوریجها
فضاهای ذخیرهسازی تنها در همین مواردی که معرفی کردیم خلاصه نمیشوند. بلکه استوریجهایی هستند که قطعا برایمان آشناتر هستند. برای مثال، فلشها! قاعدتا شما با این ابزار کوچک و کاربردی آشنا هستید. البته به غیر از فلشها به موارد دیگری هم میتوانیم اشاره کنیم. از حافظههای رم گرفته تا دیسکهای مغناطیسی/نوری، هاردها، SSDها، HDDها و …
اینجا تمرکز ما بر روی ابزارهای ذخیرهسازی تحت شبکه است.
چرا استوریجها حائز اهمیت هستند؟
همان طور که در ابتدای مطلب هم گفتیم عصر امروز عصر دادههاست. دادههایی که در هر صدم ثانیه بیشتر و بیشتر میشوند. البته اینجا فقط صحبت از دادههای معمول نیست، بلکه big data و دیتایی که منشا آنها دستگاههای اینترنت اشیا میباشند هم هستند. هر چقدر که جلوتر میرویم به تکنولوژیهای مدرنتری برای جمعآوری و البته ذخیرهسازی این دادهها نیاز داریم. تا جایی که این روزها از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای استفاده حداکثری از دیتا کمک گرفته میشود. حجم زیاد و البته اسکریپتهای بزرگتر تجزیه و تحلیل، باعث شده که سیستمهای جدیدی در این عرصه ظهور کنند. از سیستمهای ذخیرهسازی بسیار متراکم گرفته تا سیستمهای محاسباتی عملکرد بالا، فضای ذخیرهسازی NAS، ذخیرهسازی همگرا و …
طبق پیش بینیها و مطالعاتی که در این زمینه انجام شده محققین بر این باور هستند که تا سال ۲۰۲۵ حدود ۱۶۳ زتابایت داده تولید خواهد شد!!!
ذخیرهسازی درست دادهها از فاکتورهای موفقیت یک کسب و کار است – البته اینجا فقط صحبت بر روی ذخیرهسازی تجاری دادهها نیست و ذخیرهسازی شخصی اطلاعات هم به همان اندازه مهم است. به طور کلی باید تمامی پروندههایی که در حال پردازش هستند، گزارش مربوط به هزینهها، قوانین، خط و مشیها، سوابق بودجهای و… به راحتی قابل دسترس باشند. این موضوع فقط با ذخیرهسازی مناسب میسر میشود. فراموش نکنید، هر چقدر که از عمر یک کسب و کار میگذرد به مراتب دادههای بیشتری هم تولید میکند. اگر که قرار باشد این دادهها را به صورت سنتی و بر روی کاغذ ذخیره کنید قاعدتا علاوه بر فضای زیاد هزینه هنگفتی هم روی دستتان میماند. اینجاست که اهمیت ذخیرهسازی اطلاعات به صورت دیجیتال پر رنگ میشود. در ذخیرهسازی مدرن دادهها خبری از مشکلاتی که ذخیرهسازی فیزیکی و سنتی دارد نیست.
- ذخیرهسازی دیتا باعث میشود که به صورت کارآمد و اثرگذار از دادهها استفاده کنید.
- این روش دسترسی به دادهها را سریعتر و راحتتر میکند.
- با تهیه استوریجها برای سیستمهای خانگی و تجاریتان میتوانید امنیت دادهها و اطلاعات شخصی را تضمین کنید.
- استوریجها مقیاسپذیری دادهها را بیشتر میکنند و نیازی نیست نگران حجم زیاد هر روزه آنها باشید.
- به کمک استوریجها میتوانید جریان کاری را بهتر مدیریت کنید.
- استوریجهای مدرن تا حد زیادی مقدار هزینهها را کمتر میکنند. علاوه بر این باعث صرفه جویی در فضای اشغال شده میشوند.
البته تمام اینها فقط در صورتی ممکن است که بتوانید بهترین فضای ذخیرهسازی – storage را تهیه کنید. این موضوع کاملا بستگی به نیازها و خواستههای کسب و کارتان دارد. در ادامه بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.
چطور میتوانید بهترین استوریج را برای کسب و کارتان انتخاب کنید؟
خب، تا اینجا دیدیم که هر کدام از فضاهای ذخیرهسازی دقیقا چه ویژگیهایی دارند و مزیت هر کدام نسبت به دیگری چیست. اما موضوعی که الان میخواهیم آن را بررسی کنیم انتخاب استوریج مناسب است. به نظر شما برای انتخاب یک فضای ذخیرهسازی باید چه فاکتورهایی را مد نظر داشته باشید؟ چه ویژگیهایی نسبت به بقیه ارجحیت دارند؟ و … اگر که شما هم قصد دارید یک استوریج برای استفاده شخصی و یا تجاری خودتان انتخاب کنید بدون شک این بخش برایتان مفید خواهد بود – اینها سوالاتی هستند که قبل از خرید استوریج باید به آنها پاسخ دهید:
- به چقدر فضای ذخیرهسازی نیاز دارید؟ (به چه تعداد هارد درایو نیاز دارید؟)
مهمترین سوالی که باید از خودتان بپرسید این است که به چقدر فضای ذخیرهسازی نیاز دارید؟ آیا قرار است در آینده این فضا را توسعه دهید؟ در این صورت باید به دنبال استوریجهایی باشید که قابلیت گسترش داشته باشند.
- چه استفادهای قرار است از این استوریج داشته باشید؟ تجاری/خانگی/میان رده
هر کدام از این مصارف به توان بخصوصی نیاز دارند. قطعا رم و سرعت پردازشی که برای مصارف تجاری به آن نیاز دارید از مصارف خانگی بیشتر است.
- چه برنامههایی قرار است بر روی این استوریجها نصب شوند؟
همان طور که میدانید هر برنامه و اپلیکیشنی به یک توان سخت افزاری نیاز دارد. قبل از انتخاب ابزار مناسب باید ببینید که قرار است از چه برنامههایی بر روی این فضای ذخیرهسازی استفاده کنید.
- تکنولوژی مورد استفاده در استوریجها کداماند؟ شما به چه تکنولوژیهایی نیاز دارید؟
فراموش نکنید که استوریجها تنها به عنوان یک فضای ذخیرهسازی کاربرد ندارند. از این ابزارها برای تهیه نسخه پشتیبان هم استفاده میشود. علاوه بر آن، سیستم عامل نصب شده و برنامههایی که از آنها پشتیبانی میکنند هم حائز اهمیت هستند.
- به چه درگاههایی نیاز دارید؟
علاوه بر مدل درگاهها(USB و RJ45) تعداد آنها هم مهم است.
- قرار است چه تعداد کاربر به طور همزمان به استوریج متصل شوند؟
به یاد داشته باشید که تعداد کاربرانی که به طور همزمان به استوریجها متصل میشوند بر روی سرعت پردازش و البته پاسخگویی آنها تاثیر میگذارند.
اینها اصلیترین سوالاتی هستند که قبل از خرید باید به آنها پاسخ دهید.
نتیجهگیری
همان طور که دیدید استوریجها مدلها و مصارف متنوعی دارند. انتخاب یک استوریج مناسب جدای از بودجه در نظر گرفته شده به نیازهای سازمان و کاربر هم بستگی دارند. اگر که در انتخاب فضای ذخیرهسازی سوالات و ابهاماتی دارید حتما در بخش دیدگاهها با کارشناسان ما در میان بگذارید.
بدون دیدگاه